Երիցուկը (Matricaria chamomilla), որը հաճախ հայտնի է որպես երիցուկ կամ դաշտային երիցուկ, պատկանում է բարդածաղկավորների (Asteraceae) ընտանիքին։ Այն ունի բազմաբնույթ կիրառություն՝ որպես բուժիչ բույս և որպես թեյի բաղադրամաս։
Բուսաբանական նկարագրություն:
- Ճյուղավորումը: Էրիցուկը ունի ուղղաձիգ, խիտ ճյուղավորող ցողուն, որը կարող է աճել մինչև 15-60 սմ բարձրության։
- Տերևները: Տերևները մանր են, երկարակյաց և տրոհված։
- Ծաղիկները: Ծաղիկները փոքր են, սպիտակ ծաղկաթերթերով և դեղին կենտրոնով, հավաքված գլխիկներում։
Օգտակար բաղադրիչներ:
- Ազուլեն: Հզոր հակաբորբոքային նյութ, որը հատկապես շատ է էրիցուկի եթերային յուղում։
- Բիսաբոլոլ: Հակաբորբոքային և հակամիկրոբային հատկություններ ունեցող բաղադրիչ։
- Ֆլավոնոիդներ: Օգտագործվում են հակաօքսիդանտ հատկությունների համար։
- Կումարիններ: Հակասպազմատիկ և հանգստացնող հատկություններ ունեցող նյութեր։
- Ապիգենին: Հակաբորբոքային և հանգստացնող հատկություններ ունեցող ֆլավոնոիդ։
Կիրառության եղանակներ:
- Թեյ: Երիցուկի թեյը հայտնի է իր հանգստացնող հատկություններով։ Օգտագործվում է անքնության, սթրեսի, և մարսողական խնդիրների դեպքում։
- Թուրմ և եթերային յուղ: Օգտագործվում են բորբոքումների, մաշկի խնդիրների, ինչպես նաև վերքերի և այրվածքների բուժման համար։
- Արոմաթերապիա: Էրիցուկի եթերային յուղը կիրառվում է արոմաթերապիայում՝ սթրեսը նվազեցնելու և նյարդային համակարգը հանգստացնելու համար։
- Կոսմետիկ միջոցներ: Երիցուկի քաղվածքները կիրառվում են տարբեր կոսմետիկ միջոցներում՝ շնորհիվ իրենց հակաբորբոքային և խոնավեցնող հատկությունների։
Բուժիչ հատկություններ:
- Հանգստացնող ազդեցություն: Երիցուկը լայնորեն կիրառվում է որպես բնական հանգստացնող միջոց, օգնելով նվազեցնել սթրեսը, տագնապը և անքնությունը։
- Մարսողական խնդիրներ: Օգնում է մարսողական խնդիրների, ինչպես նաև գազերի, կոլիկի և ստամոքսի ցավերի դեպքում։
- Հակաբորբոքային և հակաբակտերիալ հատկություններ: Օգտագործվում է մաշկի բորբոքումների, ալերգիաների, և վերքերի բուժման համար։
- Իմունային համակարգի խթանում: Օգնում է բարձրացնել իմունային համակարգի աշխատանքը, հատկապես մրսածության և գրիպի սեզոնին։
Խնամք և մշակություն:
- Միջավայր: Երիցուկը նախընտրում է լավ ջրահեռացված հող և չափավոր արևի լուսավորություն։
- Ջրելը: Պահանջում է չափավոր ջրում, խուսափելով հողը շատ խոնավ պահելուց։
- Հնձում: Ծաղիկները կարելի է հավաքել ամբողջ ծաղկման շրջանում, երբ դրանք բացվում են ամբողջությամբ։
Էրիցուկը կարելի է գտնել դեղատներում, առողջարանային խանութներում և առցանց խանութներում։ Այն կարելի է օգտագործել տարբեր ձևերով՝ թեյերի, թուրմերի, եթերային յուղերի, և կոսմետիկ միջոցների ձևով՝ ստանալով բույսի ամբողջական բուժիչ և խնամքի հատկությունները։