Պապլոր հայկական (Muscari armeniacum), շուշանազգիների ընտանիքի բույս է։ Համարվում է ոչ թունավոր խոտաբույս։
Բուսաբանական նկարագրություն:
- Ճյուղավորումը: Պապլորները սոխարմատավոր ծաղկաբույսեր են: Բարձրությունը կարող է հասնել 10-15 սմ։
- Տերևները: Տերևները երկարավուն են, ունեն կանաչ գույն:
- Ծաղիկները: Ծաղիկները փոքր են, հավաքված ողկուզներում և կարող են ունենալ մինչև 50 ծաղիկներ:
Օգտակար բաղադրիչներ:
Պապլորի ողկույզները հայտնի են իրենց հանգստացնող ազդեցությամբ, այն նախատեսված է նևրոզների, դեպրեսիայի, անքնության համար։ Իր բաղադրության մեջ եղած եթերայուղը լայնորեն կիրառվում է մերսումների, մրսածության և բրոնխիտի դեպքում ինհալացիաների տեսքով, այն լավ է նաև կանացի ոչ կայուն ցիկլի ժամանակ։ Որոշ բժշկական հետազոտություններ փաստում են պապլորի հակաուռուցքային, հակավիրուսային, հակադիաբետիկ հատկությունների մասին։
Լաբորատոր ուսումնասիրությունները հաստատել են, որ պապլորի մեջ կան կենսաբանորեն ակտիվ քիմիական միացություններ՝ այն պարունակում է անտոցիանիններ (պոլիֆենոլային միացություններ՝ դելֆինիդին, ցիանիդին), հոմոիզոֆլավոնոիդներ, պոլիհիդրոքսիլացված պիռոլիզիդային ալկալոիդներ (հիացինտացիններ A1, A2, A3 և B3), օլիգոգլիկոզիդներ (մուսկարոզիդներ), ռիբոսոմային ոչ ակտիվ պրոտեիններ (մուսարմիներ), նաև հարուստ է ֆլավոնոիդներով, սապոնիններով, ալկալոիդներով, ։
Պապլորը օժտված է հակաօքսիդանտային, հակամուտագեն ակտիվությամբ։
Այն կարող է կիրառվել հակաուռուցքային, հակավիրուսային, հակադիաբետիկ, հակաճարպակալման նպատակներով։ Լայն կիրառություն ունի պարֆումերիայի և կոսմետոլոգիայի բնագավառում։ Թեև այն համարվում է ոչ ֆարմացեվտիկ բույս և չի օգտագործվում պաշտոնական բժշկության մեջ, բայց այն լավ հայտնի է ավանդական բժշկության մեջ։ Այն օգտագործվում է արտաքին օգտագործման համար, վերքերի բուժման, այրվածքների, որպես անտիսեպտիկ։
Կիրառության եղանակներ:
- Թուրմ: Պապլորի կեղևի թուրմերը և թեյերը օգտագործվում են որպես ցավազրկող և հակաբորբոքային միջոցներ։ Օգտագործվում են գլխացավերի, մկանացավերի, և ռևմատիկ ցավերի դեպքում։
- Կեղևի խառնուրդներ: Պապլորի կեղևի խառնուրդները հաճախ օգտագործվում են մաշկի հիվանդությունների, ինչպես օրինակ՝ էկզեմայի, բորբոքման, և խոցերի բուժման համար։
- Եթերային յուղ: Պապլորի եթերային յուղը կիրառվում է արոմաթերապիայում՝ սթրեսը նվազեցնելու և ցավերը մեղմելու համար։
- Աղջակցման միջոցներ: Պապլորի տերևները և կեղևը օգտագործվում են որպես ավանդական բուժիչ միջոց՝ վերքերի, խոցերի, և այրվածքների բուժման համար։
Բուժիչ հատկություններ:
- Ցավազրկող ազդեցություն: Պապլորի կեղևի մեջ պարունակվող սալիցիլատները ունեն ցավազրկող հատկություններ, որոնք կարող են օգտագործվել տարբեր ցավերի և ռևմատիկ հիվանդությունների բուժման համար։
- Հակաբորբոքային հատկություններ: Օգտագործվում է մաշկի բորբոքումների, ռևմատիզմի, և արթրիտի բուժման համար։
- Հակամիկրոբային ազդեցություն: Օգնում է նվազեցնել մաշկի վարակի ռիսկը և բուժել մակերեսային վերքերը։
Խնամք և մշակություն:
- Միջավայր: Պապլորները նախընտրում են լավ ջրահեռացված հող և միջին կամ բարձր խոնավություն: Նրանք հաճախ հանդիպում են գետերի և լճերի ափերին։
- Ջրելը: Պահանջում են կանոնավոր ջրում, հատկապես չոր սեզոններին։
- Խնամք: Պապլորները պահանջում են պարբերական խնամք՝ կտրելու և ձևավորելու համար։
Պապլորը կարելի է օգտագործել դեղաբույսերի և թուրմերի ձևով: Տանը պապլորի տարբեր մասերը կարելի է օգտագործել բնական բժշկության մեջ՝ ստանալով դրանց ամբողջական բուժիչ հատկությունները։
Բույսի քիմիական կազմի մասին ավելի մանրամասն տեղեկություններ կարող եք գտնել հետևյալ հղումով https://www.researchgate.net/publication/330318512_Muscari_armeniacum_Leichtlin_grape_hyacinth_phytochemistry_and_biological_activities_review